Geertruidenberg

Geplaatst door redactie socialisme.nu, donderdag 5 mei 2011, 17:45

Een uitbarsting van euforie in de VS, applaus in Europa en felicitaties van de vazallen in de rest van de wereld: supermacht Amerika heeft na tien jaar jagen zijn grootste staatsvijand gedood en in zee gedumpt. De VS waren rechter, jury en beul in één. Volgens president Obama is de wereld nu veiliger, en de westerse media glunderen met hem mee. Maar al het triomfalisme is misplaatst.

Door Maina van der Zwan

Nederlandse kranten wijdden tientallen pagina's aan de executie van bin Laden. Onder de kop 'doden van Osama een gerechtvaardigde actie' legde het redactioneel van het NRC uit waarom het standrechtelijk executeren van vijanden soms geoorloofd is: 'Hoe betreurenswaardig ook, maar er zijn situaties waarin de beginselen van een rechtsstaat niet steeds de hoogste prioriteit kunnen hebben. Soms heiligt het doel de middelen, bijvoorbeeld als dat doel is om (meer) terreur te voorkomen en daarmee de dood van onschuldige slachtoffers.'

Maar het martelaarschap van bin Laden gaat de kans op terroristische aanslagen helemaal niet verminderen, eerder vergroten, laat staan tot meer geopolitieke stabiliteit leiden. Maar daar is het NRC blind voor. Net zoals na 11 september wordt westerse verantwoordelijkheid voor een instabiele en gewelddadige wereld verzwegen.

Niets over de leugens waarmee Bush & bondgenoten hun oorlogen zijn begonnen, niets over hoe bin Laden een creatie van de VS was en niets over hoe westerse interventies en steun aan dictators de voedingsbodem van terrorisme vormen. Gemakshalve gaat het geheugen uit. Dit is een tijd voor triomf. 'Het recht heeft gezegevierd', aldus president Obama. Maar je tegenstander een kogel door zijn hoofd jagen is geen rechtvaardigheid. Dat is wraak.

De jacht op Osama bin Laden ging sowieso nooit over rechtvaardigheid, maar over rechtvaardiging. Rechtvaardiging van oorlogen die velen malen vernietigender waren dan Al-Qaida ooit heeft kunnen zijn. In Afghanistan zijn tienduizenden onschuldige burgers omgekomen: bezoekers van bruiloften, jongeren die 's nachts hout sprokkelden en boeren die op boeven leken.

De 'bevrijding' van Irak is uitgelopen op een militaire mislukking, een politiek fiasco en een humanitaire ramp. Meer dan een miljoen mensen zijn omgekomen, de sociale infrastructuur van het land is vernietigd en gemeenschappen zijn verdeeld langs sektarische scheidslijnen. Allemaal 'collatoral damage' in een oneindige oorlog van terreur.

Het dramatisch verloop van de operaties in Irak en Afghanistan verklaart ten dele de intens euforische reactie in de VS op het nieuws over bin Laden. Overal gingen mensen feestvierend de straat op, hele honkbalstadions scandeerden 'U.S.A, U.S.A, U.S.A' en zelfs kritische talkshows vervielen in patriottisch gejuich.

Na tien jaar van frustraties over militaire onmacht en tanende invloed in de wereld, voelt het vermoorden van bin Laden als een verlossing. Eindelijk succes. Het is de vreugde-uitbarsting van een miljoenenspits die na een jaar onderpresteren eindelijk weer eens scoort. Iedereen begrijpt dat, althans, als het om Amerikanen of Europeanen gaat. Als Arabische menigtes zouden juichen bij een aanslag op een hooggeplaatste Amerikaanse oorlogsfunctionaris, zouden de westerse media en politici waarschijnlijk een stuk minder begripvol zijn.

De stemming in de VS doet denken aan de dagen na de aanslagen van 11 september. Iedereen verzamelt zich rond de vlag, kritiek wordt afgekeurd en elk vermogen tot zelfreflectie verdwijnt als sneeuw voor de zon. En net zoals in de nadagen van 11 september zijn dat gevaarlijke momenten.

Oplevend patriottisme zal namelijk de binnenlandse steun voor de Amerikaanse oorlogsmachine versterken. Dat is de betekenis van de executie. Dit gaat niet om de strijd tegen Al-Qaida of andere terreurnetwerken. Die waren al verzwakt, sterk gedecentraliseerd en door de Arabische revoluties politiek irrelevant verklaard. Dit gaat om steun voor een oorlogspresident, die aan het hoofd staat van de grootste geweldsmachine ter wereld. En als Amerika met zijn vlag zwaait en eensgezind achter de president gaat staan, moet de wereld zich zorgen maken.